FJALIM I DREJTORESHËS BOJÇEVA ME RASTIN E DITËS NDËRKOMBËTARE PËR QASJE NË INFORMACIONE
Me rastin e Ditës Ndërkombëtare për Qasje në Informacione – 28 Shtator, publikojmë në mënyrë integrale fjalimin e Drejtoreshës së Agjencisë për Mbrojtje të së Drejtës për Qasje të Lirë në Informacione me karakter Publik, znj. Pllamenka Bojçeva:
“Të nderuar mysafirë pjesëmarrës në ngjarjen e sotshme:
Ju falemnderit që u bashkuat që së bashku ta shënëjmë 28 Shtatorin Ditën ndërkombëtare të qasjes së lirë në informacione me karakter publik.
Në vendin tonë, duke ndjekur shembullin e disa demokracive, me miratimin e ligjit të parë në 2006, koncepti i qasjes së lirë në informacionin publik fitoi të drejtën e shtetësisë në shoqërinë tonë.
Sot, 15 vjet pas miratimit të kornizës së parë ligjore dhe gati dy vjet nga hyrja në fuqi e Ligjit ekzistues për Qasjen e Lirë në Informacione me Karakter Publik, mund të konkludojmë lirisht se është bërë përparim i rëndësishëm në ushtrimin e kësaj të drejte në Republikën e Maqedonisë së Veriut. Zhvillimi dhe avancimi i arritur i proceseve demokratike në vendin tonë është më se i dukshëm, sepse duke mundësuar rrjedhje të pandërprerë dhe qasje të lirë në informacionin publik, vlerat e një shoqërie demokratike mbrohen më së miri.
Rol më të rëndësishëm në mbrojtjen dhe realizimin e kësaj të drejte kushtetuese të njeriut dhe qytetarëve, në promovimin dhe inkurajimin e transparencës dhe hapjes së poseduesve të informacioneve gjithsesi ka Agjencia për Mbrojtjen e së Drejtës për Qasje të Lirë në Informacione me Karakter Publik.
Kam kënaqësinë të theksoj se përpjekjet e shkëlqyera të Agjencisë dhe stafit rezultojnë në një rritje të konsiderueshme të disponueshmërisë së informacionit publik në vendin tonë, por edhe në ndërgjegjësimin dhe edukimin e qytetarëve në ushtrimin e kësaj të drejte.
Më lejoni që shkurtimisht të theksoj atë që Agjencia ka bërë gjatë vitit të kaluar.
Domethënë, deri më sot, Agjencia ka pranuar gjithsej 708 ankesa, 639 janë proceduar dhe procesimi i ankesave të tjera është në vazhdim.
Unë do të theksoj përfitimin më të madh që Agjencia ka arritur në punën e saj. Si kurrë më parë në 15 vitet e zbatimit të Ligjit, përqindja e ankesave të paraqitura në lidhje me heshtjen e administratës përgjysmohet. Treguesi shumëvjeçar 70-80 për qind që poseduesit nuk veprojnë brenda afatit të përcaktuar me ligj pas marrjes së kërkesave, këtë vit zvogëlohet në vetëm 37 për qind. Ajo tregon se poseduesit veprojnë dhe u përgjigjen kërkesave të aplikuesve, dhe Agjencia vendoset si një mbrojtëse e njohur dhe e respektuar e së drejtës për qasje në informacion.
Numri i rasteve prej rreth 60 përqind që përfundojnë me pezullimin e procedurës nga kërkuesit e informacionit është gjithashtu i rëndësishëm. Kjo për faktin se pas marrjes së ankesave, Agjencia jo vetëm që vepron mbi to, por gjithashtu mbron dhe ndërmjetëson me poseduesit e informacioneve që kërkuesit të marrin informacionin e kërkuar.
Vlen të përmendet edhe puna e komisionit kundërvajtës të formuar brenda Agjencisë. Këtë vit, deri më sot, ajo ka kryer 341 procedura kundërvajtëse kundër zyrtarëve të cilët brenda afatit ligjor nuk kanë paraqitur një raport vjetor për zbatimin e Ligjit për Qasje të Lirë në Informacione me Karakter Publik, ose nuk kanë vepruar sipas një vendimi të marrë nga Agjencia.
Është i njohur fakti se Agjencia, përmes punonjësve të saj, të cilët janë trajnerë të trajnuar shumë, vazhdimisht i edukon personat zyrtarë tek poseduesit e informacioneve mbi zbatimin e Ligjit. Me këtë rast, do të doja të përmendja trajnimin e zyrtarëve nga partitë politike të organizuar në bashkëpunim me Institutin për Kërkime Republikane, të realizuar gjatë muajit qershor.
Në periudhën e kaluar, Agjencia ka punuar në përgatitjen e disa materialeve të shkruara që lehtësojnë qasjen e kërkuesve në informacione, dhe u japin poseduesve udhëzime për punë të hapur dhe transparente. Për atë qëllim, është përgatitur një Udhërrëfyes për delegimin e kompetencave, i cili është menduar kryesisht për personat përgjegjës dhe udhëheqësit tek poseduesit e informacioneve. Udhëzuesi së shpejti do të redaktohet dhe do të shpërndahet në mënyrë elektronike për të gjithë 1440 poseduesit e informacioneve.
Është përgatitur dhe në procedurë të botimit dhe shpërndarjes broshurë e shkurtë dedikuar për kërkuesit e informacioneve me karakter publik, në të cilën shkurtimisht është përshkruar procedura për realizimin e kësaj të drejte.
Këtë vit, Agjencia në pajtueshmëri me kompetencat e veta, zbatoi dy monitorime në ueb faqet e komunave, BNJVL, Qendrave për zhvillimin e rajoneve planifikuese, si dhe të ndërmarrjeve publike, shoqatave tregtare dhe entevetë themeluara nga ana e komunave dhe deri tek subjektet e dorëzoi raportin përfundimtar.
Me këtë rast, do të doja të theksoja mbështetjen e delegacionit evropian, i cili është jashtëzakonisht i rëndësishëm për Agjencinë. Gjegjësisht, në kuadër të projektit IPA 2 “Promovimi i transparencës dhe llogaridhënies në administratën publike”, financuar nga Bashkimi Evropian, po zhvillohet një fushatë me titull “Zgjidhni rrugën e duhur – Zgjidhni integritetin”. Qëllimi i fushatës është të prezantojë dhe inkurajojë qytetarët, jo vetëm organizatat e shoqërisë civile dhe mediat, të përdorin të drejtën për qasje të lirë në informacionin publik – duke inkurajuar kështu transparencën e institucioneve. Unë besoj se të gjithë e keni parë përmbajtjen që u shfaq në rrjetet sociale nën hashtagun “Dua të di”. Është një fushatë që synon të informojë, edukojë dhe rrisë ndërgjegjësimin e qytetarëve për të ushtruar të drejtën e tyre për qasje në informacion publik, kështu qytetarët do të kenë njohuri për punën e institucioneve dhe do të stimulojnë transparencën në ekzekutimin e funksionimit të tyre.
Fakti është se ne jetojmë në një epokë dixhitale. Kjo imponon nevojën që shoqëria të përshtatet me ndryshimet e futura nga teknologjia. Duke iu përshtatur rrymave të epokës dixhitale, mjetet e modernizuara të TI -së po përgatiten dhe vihen në veprim për të përmirësuar kapacitetin operacional të Agjencisë dhe për të ofruar shërbime të përmirësuara për aplikantët dhe mbajtësit e informacionit publik. Këto janë E-portal për Aplikantët dhe e-Portali për poseduesit. Më shumë detaje rreth tyre do të dëgjoni nga Profesor Jakimovski, udhëheqës i ekipit që ka zhvilluar këto dy zgjidhje softuerike.
Dua të falënderoj z. Kashumov, një ekspert i mirënjohur dhe i njohur në fushën e qasjes së lirë në informacione, i cili është i pranishëm këtu me ne sot. Nën drejtimin e tij, u hartua Manuali i shumëpritur për kryerjen e testit të dëmshmërisë, si dhe Manualet për publikimin proaktiv të 22 kategorive të informacionit të përfshira në Nenin 10 të Ligjit për Qasje të Lirë në Informacione me Karakter Publik.
Materialet e shkruara dhe platformat elektronike për të cilat kam folur tashmë, mund të gjenden në faqen e internetit të Agjencisë – aspi.mk.
Në fund, do të doja të falënderoja të gjithë partnerët dhe bashkëpunëtorët e Agjencisë, veçanërisht delegacionin evropian për mbështetjen që është më se e nevojshme për funksionimin e Agjencisë dhe shpresoj që mbështetja të vazhdojë. Falënderoj zëvendëskryeministrin për luftimin e korrupsionit dhe krimit, zhvillimit të qëndrueshëm dhe burimeve njerëzore, z. Nikollovski, i cili në qasje të lirë në informacion njeh një nga mjetet për luftimin e korrupsionit, si dhe për angazhimin dhe përkushtimin e tij të fortë në luftimin e korrupsionit. në mënyrë që të sigurohen standarde të larta evropiane për një shoqëri demokratike transparente.
Ju falemnderit për vëmendjen!
